İzmir’de Tehlikeli Atıkların Yönetimi, Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Yrd. Doç. Dr. Enver Yaser Küçükgül
Çevre Mühendisleri Odası
Dünyada 1960 yılına kadar “Tehlikeli ve Zararlı Madde” kavramı çok sıklıkla
kullanılmamaktaydı. Birinci dünya savaşı sonrasında, özellikle ikinci dünya savaşı döneminde
çok çeşitli amaçlara hizmet eden ve kapitalizmin ve sömürü sisteminin yaygınlaşması için
çoğu kez yüksek öldürücü ve yok edici kapasiteye sahip kimyasal madde üretimi hızlanmıştır.
1940-1950 yıllarında yaşanan bu olgu sentezlenen kimyasalların pek çok alana aynı ve/veya
farklı amaçlarda sınırsız kullanımı sonucunda ilk etkiler 1960’larda görülmeye başlanmıştır.
Sınırsız ve sorumsuz kapital ve ona hizmet eden yönetimlerin eliyle bu kimyasalların hava,
su, toprak ve canlılarda yol açtığı geri dönüşümsüz etkiler dünyanın ilgisini çekmeye
başlamıştır. Yaşanan felaketler sonucunda bu etkiye yol açan ve/veya açabilecek olan
maddelerin yeni bir gurup ad altında toplanması ve bunların etkilerinin azaltılması veya yok
edilmesi için alınacak önlemler öncelikle gelişmiş ülkelerde yasal yaptırımların uygulanması
için yönetmelikler kapsamına alınmıştır. Genel anlamıyla “Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin
Atıkları”, katı, sıvı, gaz veya karışımları formunda olan;
• Düşük dozlarda bile insanlar ve hayvanlar için öldürücü,
• İnsan ve diğer canlı formlar için toksik, kanserojen, mutajen ve teratojen etkiye sahip,
• Düşük sıcaklıklarda alevlenebilme özelliği olan,
• Patlayıcı, korozif ve reaktif maddelerdir.