İzmir Ulaşımının Önümüzdeki 20 Yılı Hakkında Düşünceler
Aydın Nogay
İnşaat Mühendisleri Odası
İzmir kentiçi ulaşımı konusunda özellikle son sekiz yıl içinde önemli aşamalar kaydedildiği;
tüm Türkiye açısından örnek olarak gösterilebilecek projelerin hazırlanarak bunların bir
kısmının hayata geçirildiği bilinen bir gerçektir. İzmir ulaşımında otobüs, metro ve deniz
ulaşım sistemleri arasında entegrasyonun sağlanması; son bir yıl içerisinde kentkart kullanımı
ile ilgili atılan önemli adımlar (bir saat içinde ikinci binişlerden ücret alınmaması gibi);
Karabağlar Yeşillik Caddesi üzerinde yapılmış olan kavşak ve sinyalizasyon düzenlemeleri;
Alsancak gibi bir çok önemli yerleşim ve ticaret alanlarında yapılan, cadde ve kaldırım
düzenlemeleri gibi trafik mühendisliği uygulamaları, kentiçi ulaşımının iyileştirilmesi
açısından önemli gelişmeler olarak kabul edilebilir. Uzun yıllar boyunca gerek İnşaat
Mühendisleri Odası İzmir Şubesi ve gerekse İzmir’de bulunan diğer meslek odaları tarafından
çeşitli vesilelerle üzerinde önemle durulan İzmir Ulaşım Ana Planının yapılmaya başlanmış
olmasının da, gelecekte İzmir ulaşımının sağlıklı gelişimi açısından büyük önem taşıdığı
açıktır.
Bütün bu olumlu gelişmelerin yanında, ne yazık ki İzmir kentiçi ulaşımı hakkında bazı önemli
sorunlar hala gündemdeki yerlerini korumaktadır. Bu sorunların temelinde İzmir’in tarihi bir
kent olması göz ardı edilerek kentsel gelişimle ilgili uzun yıllardır yapılan yanlış uygulamalar,
ulaşım altyapı tesislerinin, özellikle toplu ulaşım sistemlerinin, artan nüfus ve ihtiyaçlara
paralel gelişim gösterememiş olması; insan öncelikli değil, araç öncelikli uygulamaların ön
planda tutulması; gibi olumsuz unsurlar yatmaktadır. Özellikle İzmir Aliağa-Cumaovası
Banliyö hattının henüz tamamlanamamış olması; İzmir Metrosu inşaatında yaşanan
gecikmeler ve güçlükler, kısa vadede kentiçi ulaşımının önünde duran en önemli sorun olarak
ön plana çıkmaktadır. Deniz yoluyla yapılan yolcu taşımacılığında önemli aşamalar kat
edilmiş olmakla birlikte; İzmir ulaşımı ve İzmir kent kimliği açısından çok büyük öneme
sahip bu ulaşım sisteminin gelişimi istenilen seviyeye erişememiştir. Otopark sorunu, yol
enkesit düzensizliklerinden kaynaklanan sıkışıklıklar; otobüs filosunun hala çok sayıda yaşlı
otobüslerden oluşması; dükkânlar ve araçlar tarafından kaldırımların işgal edilmesi; yaşlı ve
engellilere yönelik uygulamaların yetersizliği diğer öne çıkan sorunlardır.
Tüm güçlüklere ve olumsuzluklara rağmen, İzmir’de yapılmış ve yapılmakta olan çalışmalar,
ulaşım sorununun en aza indirilebileceği yönünde sahip olunan ümitleri canlı tutmaktadır. Bu
çalışmanın amacı, İzmir’in önümüzdeki yirmi yıllık dönemde karşılaşabileceği bazı sorunları
hatırlatmak ve önerilerde bulunarak; kentin ulaşım politikalarının şekillenmesine katkıda
bulunmaktır.