İzmir’in Ulaşım Sorunlarını Sürdürülebilir Yöntemlerle Aşmak
Araş. Gör. Ömer Selvi
Şehir Plancıları Odası
Yılardır uygulanan geleneksel ulaştırma stratejileri kentlerin doğal ve kültürel değerlerini
tahrip etmiştir. Talep edilen ulaşma isteğinin irdelenmeden, türel yönlendirme yapmadan arz
edilmesi, kentsel ulaşım aktivitelerini tıkanma noktasına getirmiştir. Bu anlayışın ülkemize
yansıması daha da vahim olmuştur. ‘Yol genişletme’, ‘kentiçi köprülü kavşaklar’, ‘deniz altı
tüp geçişi’ gibi proje endeksli parçacı müdahaleler meşrulaştırılmış, ‘kente yapılan her inşa
kentin ve kentlinin yararınadır’ anlayışı topluma zorla benimsetilmeye çalışılmıştır.
Bugün İstanbul, Ankara, İzmir gibi birçok kentte, özellikle belli saatlerde normal yolculuk
süresinde ulaşamamak olağan kabul edilmektedir. Diğer büyük kentlerimiz gibi İzmir de;
düşük özel araç sahiplilik oranıyla, kültürel ve tarihsel devamlılığıyla, sürdürülebilir ulaşım
politikalarına ihtiyacı olan bir kenttir. Ancak, karayolu lobilerinin merkezi hükümeti de ikna
ederek oluşturdukları baskılar sonucunda, sürdürülebilirlilikten uzak çeşitli projeler İzmir için
dayatılmış, hatta zaman zaman yasalar çiğnenerek bu projeler uygulanmıştır.
Bu çalışmada, İzmir kent merkezi için önerilmiş ya da uygulanmış bazı ulaşım altyapı
projeleri incelenmiştir. Özellikle Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ile karayolu taraftarlarının
çatıştığı projeler üzerinde durulmuştur. Karayollarının sorumluluğunda inşa edilen Konak
Köprülü Kavşağı ve Büyükşehir Belediyesinin sorumluluğunda yapılan Konak Yaya
Üstgeçidi projelerinin kente maliyeti, faydaları göz önünde bulundurularak irdelenmiştir.
Çalışmanın, gelecekte uygulanması düşünülen projeler konusunda ilgili mercileri uyarıcı bir
etkisinin olması hedeflenmiştir. Son olarak da İzmir’in kültürel değerlerinin devamlılığını
destekleyen sürdürülebilir ulaşım stratejileri önerilmiştir.