Gıda Güvenliği, Sürdürülebilirliği ve Yerel Yönetimler
Yrd. Doç. Dr. Kemal Demirağ – Hülya Yılmaz
Gıda Mühendisleri Odası
Yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren her sahadaki teknolojik gelişimlerin uyarıcı etkisi
ile dünya siyasetinde ve ekonomisinde pek çok yapısal değişimler olmuştur. Bu durum
günümüzde de devam etmektedir. Temel olarak bu değişimler dünya ülkeleri arası uzaklıkları
ortadan kaldırmış, iletişimi arttırmış ve toplumların sosyal algılamaları üzerinde de etkin
olmuştur.
Devam eden bu sürece bağlı olarak uluslararası ticarete pek çok yeni aktör katılmıştır ve
böylece dünyanın herhangi bir ülkesinde istenilen bir mal bulunabilmektedir. Bu durum
kaçınılmaz olarak dünya gıda ticaretini de etkilemekte, pek çok üreticinin dünya gıda
ticaretinde yerini alma çabalarını motive etmektedir.
Bununla beraber gıda maddelerinin yapısal özelliklerine bağlı olarak gıda hammaddeleri
üretimi, gıda işleme teknolojileri ve uygulamaları, taşımacılık, depolama, perakendecilik,
gıdaları hazırlama ve tüketme gibi pek çok aşamada gıdalar çeşitli kirletici unsurlarla
kirlenmekte, dünya genelinde milyonlarca insan kontamine gıda ve su tüketimi nedeniyle
hastalanmaktadır. Gıda kaynaklı hastalıkların başında gelen diyareye en çok çocuklarda
rastlanmakta ve bu olgu gelişmekte olan ülkelerde önemli düzeyde çocuk ölümlerine neden
olmaktadır.
2025 yılına kadar dünya nüfusunun 1 milyarının 60 yaşın üzerinde olacağı ve bu
popülasyonun 2/3’ünün gelişmekte olan ülkelerde yaşayacağı bildirilmektedir. Yaşlılık gıda
kontaminasyonundan etkilenme riskinin artmasına neden olmaktadır. 1990’da 11 Avrupa
ülkesinde 100000 kişiden 120’sinde gıda kaynaklı hastalıklar rapor edilmiştir.
Günümüzde gıdalarda insan sağlığını etkileyebilecek yeni kimyasal tehlikeler ortaya
çıkmakta veya gıdalara katılımlarına geçmişte izin verilen bazı kimyasal maddelerin toksik
etki yapabilecekleri günümüzde saptanabilmektedir. Bu çalışmanın amacı; gıda güvenliği
sisteminin bileşenleri ile sistemde yer alan üretici, tüketici ve devletin yasal çerçevedeki
sorumluluklarının belirlenmesi ve sürdürülebilir bir gıda güvenliği için şartları tartışmaktır.