Mekansal Planlamalarda Doğal Yapı Envanteri; İzmir İli Örneği
Yusuf KURUCU, Sibel Ağı GÜNERHAN
Ziraat Mühendisleri Odası
Planlama olgusu, “insan ve doğa etkileşimlerinin geleceğini belirlemeye yönelik karar verme
süreci ”dir. Çeşitli ölçeklerde uygulanan plansız/yanlış alan kullanım kararlarının doğal ve
kültürel yapının sürdürülebilirliğini, dolayısıyla insanlar ve diğer canlıların yaşamını geri
kazanılmaz bir şekilde tehlikeye attığı açıkça görülmektedir. Bu nedenle, değişen ve gelişen
dünyamızda “Sürdürülebilir Çevre ve arazi kullanımı” olgusunun giderek önem kazanmakta
ve “planlama” anlayışının da bu doğrultuda değişmektedir. Günümüzde, planlama çalışmaları,
sürdürülebilir kalkınmanın başlıca koşullarından biri olan “doğal sermayeyi tüketmeden
kullanmak” ilkesini temel alan ve doğal ve kültürel kaynakların potansiyellerini
değerlendirirken aynı zamanda koruyan bir boyut kazanmıştır. Ancak, çok sayıda
parametrenin aynı anda değerlendirilmesini gerekli kılan planlama süreçlerinde en önemli
eksiklerden birisi güvenilir ve anlaşılır şekilde bir araya getirilmiş doğaya ait mekansal
verilerin bulunmayışıdır. Doğal ve kültürel varlıklara ilişkin verilerin koruma-sakınmakullanma
dengesi kapsamında değerlendirilmesi, derecelendirilmesi ve sürdürülebilir plan
kararlarının alınması ancak ve öncelikle detaylı analitik verilerin üretilmesi ile mümkündür.
İzmir ili bütününde kurumların işbirlikleri ile detaylı arazi sınıflarını ve doğal öneme sahip
alanları gösterir CBS özellikli bir veri tabanı oluşturulmuştur.