Kadına Yönelik Çalışmalarda Yeni Bir Tartışma Konusu Olarak Lezbiyenler ve Kentsel Mekândaki Arayışları – İzmir Örneği
Mercan EFE GÜNEY, İrem AYHAN SELÇUK
Şehir Plancıları Odası
Türkiye’de vatandaşlık, kadın ve erkek olmak üzerinden tanımlı olduğundan, merkezi ve
yerel yönetimler tarafından sunulan hizmetler de tanınan resmi cinsiyet temeline
dayandırılmaktadır. Bir başka deyişle, yönetimlerin hizmetleri cinsiyet temelli olduğundan
cinsel yönelimleri farklı olan cinsel alanın ötekilerine (lezbiyen, gey, biseksüel, transeksüel ve
travesti; LGBTT) yönelik hizmetler verilememektedir. Çünkü Anayasa cinsel yönelim
farklılıklarını tanımamaktadır.
Bugün pek çok bilim/bilme alanı için yaşlılar, engelliler, çocuklar gibi kadınlar da ötekiler
olarak nitelendirilen grubun içerisinde yer almaktadır. Lezbiyenler ise hem kadın olma hem
farklı cinsel yönelime sahip olma nedenleriyle ötekiler grubunun içerisinde en dezavantajlı
gruplardan birini (biseksüeller gibi) oluşturmaktadır. Bu dezavantajlılık durumu fiziksel
mekân kullanımlarında ve/veya taleplerinin karşılanmasında da kendisini göstermektedir.
Bu bildirinin amacı bir İslam Ülkesi ve Avrupa Birliği (AB) adayı olan Türkiye’nin hem
“Ege’nin İncisi” hem “Gâvur İzmir” nitelendirmelerine sahip İzmir kentinde lezbiyenlerin
kentle kurdukları ve kurmak istedikleri ilişkiyi fiziki planlama kapsamında ortaya koymaktır.
Bildiri, lezbiyenlerin sorunlarının “kadın cinsiyetinin” problemleri arasına dahil edilmesi
bakımından önemlidir.
Bildiri, Dokuz Eylül Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projesi Koordinasyon Birimi
tarafından desteklenen ve Haziran-2013’te tamamlanan 2011.KB.FEN.039 No’lu bilimsel
araştırma projesinin sonuçlarından bir kısmını içermektedir. Bildiri, İzmir’de anket yapılan 36
lezbiyenin;
– kendilerini de kapsayan kent içeriğini,
– bir kente yaşamayı seçerken; o kentte yaşarken ve güvende hissetmek için önemli
gördüğü unsurları,
ortaya koyacaktır. Bu sayede bildiri, bir taraftan kadının kentten beklentisinin ne olduğuna
yönelik cevaplar üretirken bir taraftan da cinsel alanın ötekilerinden olan lezbiyenler için
kentsel mekânlar üretilebileceğini gösterecektir.