Güvenli Yapı Tasarımı ve Üretiminde İmar Mevzuatının Önemi ve Deprem Yönetmeliği
Onur KUTLUKAYA, Deniz ALKAN, Hülya ALTUN
İnşaat Mühendisleri Odası
İmar mevzuatının, yapı tasarımında depreme dayanıklı yapı üretimi açısından önemi ve etkisi
yadsınamaz. Büyük bir bölümü deprem tehlikesi altında olan ülkemizde, tüm yerleşim
kararlarının, planlama ve yapı tasarımı süreçlerinin deprem faktörü gözönünde
bulundurularak sürdürülmesi gerekmektedir.
Deprem güvenli yapı üretimini tehdit eden pek çok faktör vardır. Bunların başında, ekonomik,
sosyal ve siyasal sorunların etkisi ile yürütülen idari yönetim anlayışları ve bunun yarattığı
sonuçlar gelir. Bu sonuçlar önce mevzuatımıza yansır, ardından bu mevzuat da
uygulamalarımıza yön verir.
Son yıllarda, mesleki faaliyetlerimizi ilgilendiren birçok yasada olduğu gibi, imar
mevzuatında da köklü değişiklikler meydana gelmiştir.
Tüm vatandaşları etkileme potansiyeli olan imar yönetmeliklerinin hazırlanma süreçleri,
kamusal yönü ağır basan, kapsamlı ve nitelikli bir değerlendirmeyi gerektiren süreçlerdir. Son
dönemlerde, imar yasa ve yönetmeliklerinin sıkça değiştirilmesinden kaynaklanan teknik ve
hukuksal karmaşa ortamı, zaten sorunlu olan kent dokusunu daha da sorunlu duruma
getirmekte, birçok hak kaybına ve hukuki probleme neden olabilmektedir. Güvenli ve nitelikli
yaşam alanları üretmek, ancak bilimsel, teknik ve hukuki kurallardan ödün verilmeden,
katılımcı bir anlayış ile hazırlanacak yasa ve yönetmeliklerle mümkün olacaktır
Günümüzde, yürürlükteki yasa ve yönetmelikler, ilgili kurumların ve meslek odalarının görüş
ve önerileri dikkate alınmadan yürürlüğe konulmakta, yasal düzenlemeler arasındaki
uyumsuzluklar, çelişkiler gözardı edilerek uygulamalar sürdürülmektedir.
Bu çalışmada amaç; meslek alanımızı etkileyen yasal mevzuat ışığında, binalarda oluşan
yapısal riskler ve depremlerde oluşan hasarlar değerlendirilerek, mevzuat ve uygulamalar
arasında bağlantı kurulmaya çalışılarak, deprem ve olası diğer risklere karşı güvenli yapı
üretimine yönelik görüş ve önerilerin aktarılmasıdır.