İzmir’de Katı Atık Tesisinin Yer Seçimi Sürecindeki Anlaşmazlıklar ve Çözüm Önerileri
İlgi ATAY KAYA, Nursen KAYA EROL
Şehir Plancıları Odası
Planlama kararları farklı çıkar gruplarını etkilediğinden planlama süreci sadece teknik değil
aynı zamanda politik bir süreçtir. Çoğu arazi kullanımının planlaması aşamasında
anlaşmazlıklar yaşanmasına rağmen çöp depolama alanları, geri dönüşüm tesisleri, arıtma
tesisleri, maden ocakları ve cezaevleri gibi ‘Yerelde İstenmeyen Arazi Kullanımları’ olarak
tanımlanan kullanımlar yer seçimi süreçlerinde en çok sorun görülen arazi kullanımlarıdır. Bu
kullanımlar için arazi tahsisi çoğunlukla problemli ve çözümü zor bir süreçtir. Kirlilik,
gürültü, sağlıksız yaşam koşulları veya ekonomik değer kaybı gibi nedenlerle planda önerilen
yerin yakınında yaşayanlar tarafından istenmemekte ve bu kullanımlara tüm kentliler
tarafından ‘benim arka bahçemde olmasın’ şeklinde yaklaşılmaktadır.
Bu çalışmada bu kullanımların İzmir’in gündemde en çok kalanlarından biri olan katı atık
tesisleri üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın amacı İzmir’de katı atık tesislerinin yer seçimi
sürecinde yerelin tepkilerinin dikkate alınması ve sürecin yalnızca teknik açılardan değil
sosyal ve politik açılardan da değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktır.
Bu çalışmada İzmir’de katı atık tesisinin yer seçimi sürecinde yaşananlar ve bugüne kadar
önerilen yerlerdeki deneyimler araştırılmıştır. Bu araştırma için yerel ve ulusal gazetelerdeki
ilgili haberler taranmış, daha sonra bu süreçte yer alan taraflarla görüşmeler yapılarak yaşanan
anlaşmazlıkların niteliği, nedenleri ve karar vericilerin geliştirdikleri çözüm önerileri ele
alınmıştır. Sonuç olarak anlaşmazlıkların giderilmesi konusunda bir çözüme ulaşmak için
nasıl bir planlama sürecinin gerektiği konusunda öneriler getirilmiştir. Çalışmanın kentin
planlama pratiğine katkı sağlaması ve karar verme sürecinde yerel yönetimlere rehber olması
beklenmektedir.