Sağlıklı Kentlerde Gıda Güvenliği Kapsamında İzmir’deki Süt Dağıtım Projeleri
Harun Raşit Ünsal
Ziraat Mühendisleri Odası
Toplumlarda sağlık ve beslenme bakımından en duyarlı grubu oluşturan ve korunmaya
muhtaç bireyler olan çocukların sağlıklı olması için iyi beslenmeleri ve iyi eğitilmeleri
birbirini tamamlar bir şekilde sağlanabilirse, onlar ülkelerin güvenilir ve mutlu yarınları
olurlar. Bu nedenle özellikle batılılar çocuklarına süt içirerek; daha sağlıklı bir tüketim
alışkanlığı kazandıracaklarını, son derse kadar ihtiyaçları olan enerjiyi ve sıvıyı
depolamalarına yardımcı olacaklarını, günlük yiyecekleriyle almaları gereken mineral
maddeleri ve vitaminleri tamamlayacaklarını, böylelikle daha sağlıklı bir nesil yetiştirerek,
yanlış beslenmeden kaynaklanan hastalıklara harcanan tedavi giderlerini azaltacaklarını
biliyorlar.
Çocuklara okul öncesi ve okul çağlarında süt içilerek süt içme alışkanlığının edindirilmesi
demek, sağlıklı bir beslenme alışkanlığının kazandırılması demektir. Yani süt ile birlikte;
protein, yağ, kalsiyum, süt şekeri, vitaminler ile beslenme fizyolojisi için son derece önemli
olan ve aspirin gibi kanı sulandıran böylece kalp krizi riskini azaltan omega 3 yağ asidi, karın
tipi şişmanlığı (obezite) önleyen, meme kanseri riskini yüzde 60 azaltan ve sadece süt ve
ürünlerinde olan konjuge linoleik asit tükettirilmiş olacak.
Bu da gelecekte hem bireylerin daha sağlıklı olmasına, hem de devletin sağlıksız
beslenmeden ileri gelen hastalıklar için harcadığı paranın azalmasına neden olacak.
Sağlıklı insan demek; kalkınmada istihdamın yanında, beslenme kalitesinin iyi olması
demektir. Nasıl ki makine benzin ya da mazotla hareket ediyorsa, insan da yiyeceklerde
bulunan potansiyel enerjiyle çalışabiliyor. Şayet çalışan yeterince beslenmiyorsa, sık sık
hastalıklarla uğraşmak, ya da düşük kapasitede çalışmak zorunda kalıyor. Bu da pek doğaldır
ki çalışma kalitesini azaltıyor, üretimi düşürüyor. Dolayısıyla süt içirilerek gelecekte sağlıklı
bireylerden oluşan bir istihdam da yaratılacak.
Yine projeyle beslenme saatlerinde devletin, okul sütü programı kapsamında sunduğu bir kutu
da olsa katkı, çocuklar arasındaki ekonomik eşitsizliği bir ölçüde gidermek açısından çok
önemli. Ayni sınıfta farklı gelir gruplarına mensup olan ailelerin çocuklarına eşit miktarda
dağıtılacak olan süt en azından beslenme saatinde sosyal adaleti sağlayacak.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Tire Süt Kooperatifiyle birlikte yedi yıl boyunca İzmir genelinde
okul sütü projesi uyguladı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 2011-2012 eğitim
döneminin Mayıs-Haziran aylarında yurt genelinde okul sütü projesine başlaması üzerine
uygulamayı bıraktı. Bu kararının ardından belediyenin İzmir’de yoksul ailelerin 0-5
yaş grubundaki çocuklara süt içirebilmek için yine Tire Süt Kooperatifiyle yeni bir model
ortaya koydu ve şu anda bunu devam ettiriyor.