“OSMANLI-TÜRK MODERNLEŞMESİNİN CİNSİYETİ” KONUŞULDU

TMMOB İzmir İKK Kadın Çalışma Grubu tarafından 27 Nisan 2019 tarihinde Prof. Dr. Fatmagül Berktay’ın konuk olduğu “Osmanlı-Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti” başlıklı atölye çalışması gerçekleştirildi.

Tam gün devam eden  atölye çalışmasına İzmir İKK Kadın Çalışma Grubu ve alt çalışma grupları ile TMMOB İzmir İKK’ya bağlı Odaların Kadın Komisyonu üyeleri ve Yönetim Kurullarındaki kadın üyeler katıldı.

Berktay atölye çalışmasına, toplumsal dönüşüm ve ekonomik krizlerde kadınların hep en önde olduklarını, ancak 1789 Fransız Devrimi de dâhil olmak üzere kadınların ikincil plana itilerek, haklarının ve eşitlik taleplerinin yok sayıldığı süreçleri çarpıcı örnek ve detaylara yer vererek anlatarak başladı.

Ülkemizde Osmanlı’dan beri kadınların kamusal alana girme hayali olduğunun altını çizen Berktay, özellikle burjuva kadınların resmi tarih yazımında yer verilmeyen kamusal alanda var olmak için verdikleri mücadeleyi yazılar ve şiirler üzerinden örnekledi.

Berktay, Osmanlı’da ilk grevin Bursa’da bir dokuma fabrikasında çalışan kadın işçiler tarafından yapılmış olduğunu, 1. Dünya Savaşı ile kadınların askere giden erkeklerin yerini zorunlu olarak doldurmak için çalışma hayatı ve dolayısıyla kamusal alana kabul edildiklerini ifade etti.

Prof. Dr. Berktay, Cumhuriyet’le birlikte kadınların kamusal alanda görünür olduğunu ancak zaman içerisinde kadınların haklarını kullanma ve genişletme konusunda çözülme içine girdiklerini belirterek, uzunca bir süredir kadınları nitelikli iş gücünden uzaklaştıran, kısa vadede kadın için iyi gibi gözüken; büyük annelere çocuk bakımı, yaşlı, engelli aile bireylerine bakım ücreti uygulamaları ile kadınların özel alana ait olduklarının altının çizildiğinin, fedakâr, iyi anne, eş söylemlerinin kadınları kamudan içeriye çağırmadığını, kadınların haklarına sahip çıkmada uyanık olması gerektiği, örgütlenmenin politik olduğu, kadın ve erkeğin birlikte dayanışmasının önemini vurguladı ve kadınların adalet değil eşitlik istedikleri tespitlerini paylaştı.

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi Anabilim Dalı emekli öğretim üyesi olan Prof. Dr. Fatmagül Berktay’ın siyaset bilimi ve kadın çalışmaları alanlarında yurt içinde ve yurt dışında yayımlanmış çok sayıda makalesi ve kitabı bulunmaktadır.

Prof. Dr. Fatmagül Berktay’ın atölyeye hazırlık niteliğinde önerdiği makaleler:

“Kadınların İnsan Hakları: İnsan Hakları Hukukunda Yeni Bir Açılım”

“Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Feminizm”

“Meşum kadınlar, Solucanlar, Maymunlar, Zehirli Sarmaşıklar”

(Tarihin Cinsiyeti kitabından)